Stil worden & dialoog aan tafel

In 2025 starten we weer met een nieuwe reeks ontmoetingen in Utrecht op 13 februari. Je kunt je weer inschrijven. We hebben nog een paar plaatsen.

De enige methode die ik ooit ontdekt heb voor het ontwikkelen van inzicht is het dagelijks oefenen van het verstillen van je gedachten, van het ontvankelijk zijn voor alles wat je voelt, van geduldig en open te zijn en van alleen maar te zitten en bereid te zijn je gedachten te zien komen en gaan.

Hoe meer we luisteren, hoe beter we zien dat we allemaal mensen zijn die allemaal gezamenlijk dezelfde ervaring delen, die van het leven.
– Margaret Wheatley

Een reeks ontmoetingen in Utrecht

Een gewone doordeweekse dag lijkt wel topsport. We vliegen van taak naar taak en nemen nauwelijks de ruimte te beseffen hoe we ons voelen. Gaandeweg verliezen we dan gemakkelijk helderheid, richting en rust. Deze reeks ontmoetingen nodigt uit tot geregeld stilstaan en bewust schakelen tussen actie en reflectie. Het is een oefening in aandacht en wijsheid. We benutten de kracht van stil worden en ruimte maken om te voelen wat er leeft. We zoeken naar betekenis met inspiratie van en reflectie op beproefde bronnen van wijsheid, luisteren naar elkaar en gaan met elkaar in dialoog. Daarbij laten we ons inspireren door onze eigen vragen en door elkaars ervaringen en inzichten.

Door te werken aan een onderzoekende nieuwsgierige houding en opmerkzaamheid leren we patronen doorzien, ruimte maken voor een ander perspectief, inzicht en menselijkheid. In plaats van helemaal op te gaan in je eigen gedachten of te handelen naar je emoties, leer je ze te observeren en pas op de plaats te maken voor je handelt. Je maakt ruimte om meer in vrijheid te beslissen en handelen. Om zo het onderscheidingsvermogen te ontwikkelen om de realiteit te zien zoals die is, het leven en onszelf te omarmen en te doen wat daarbij past.

Doelen

Geeft ruimte te werken aan:

• innerlijke rust en balans 
• de werkelijkheid zien zoals hij is 
• betekenis geven aan je ervaringen en focussen op wat je van waarde vindt

Om dit te bewerkstelligen ontwikkel je:

• stabiliteit van aandacht, opmerkzaamheid, bewustzijn en inzicht 
• luisteren naar jezelf en anderen
• inspiratie zoeken in bronnen van wetenschap, wijsheid en kunsten 
• reflectie op je ervaringen in relatie tot je handelen 
• in dialoog met elkaar een breder perspectief zien

Aanpak

Iedere bijeenkomst bestaat uit een beproefde combinatie van meditatie, inspiratie, reflectie, een gezonde maaltijd en dialoog. We wisselen ervaringen en inzichten uit rondom leven, werken en leiderschap. We benutten daarbij een combinatie van mindfulness meditatie, praktische filosofie en cultuurwetenschappen. 

Opbouw van de ontmoetingen

18.00 uur meditatie  
18.45 uur inspiratie en reflectie 
19.30 uur gezamenlijke maaltijd 
20.00 uur dialoog
21.00 uur meditatie 
21.15 uur afsluiting

De mindfulness meditatie maakt dat we stil worden, ruimte creëren en een open houding en opmerkzaamheid ontwikkelen voor wat zich maar voordoet. Om dan met inspiratie, reflectie en dialoog – dwars door vooroordelen en gewoontepatronen heen – fris te gaan kijken naar onze beweegredenen van handelen en nieuw perspectief. 

We verkennen jaarlijks een thema met inspiratie van wijsheid, wetenschap en verbeelding. We verdiepen ons in bronnen, in hedendaagse interpretaties ervan met behulp van een inleidende tekst, een toelichting en leestips voor wie zich verder wil verdiepen. We wisselen uit wat er bij ons resoneert, verkennen in gesprek vragen die ons bezighouden en delen de inzichten en nieuwe vragen die dat dan weer oproept. Met iedere ontmoeting aandacht voor een onderwerp passend bij  het thema van de reeks. De kracht van deze reeks ontmoetingen schuilt in het onvoorspelbare van de weg die we gezamenlijk afleggen.

Voorbereiding 

Een week voor de bijeenkomst ontvang je suggesties voor meditatieoefeningen en een inleidende tekst en reflectie over het thema van die keer met leestips voor als je je verder wilt verdiepen. Thuis oefenen en voorbereiden versterkt de impact van de ontmoetingen en de doorwerking in het dagelijks leven. De voorbereiding is een uitnodiging. Het is aan jou wat daarvan je nu past.  

Voor wie 

Voor wie meditatie in het dagelijks leven een plek wil geven en verdiepen en de reflectie op leven, werken en leiderschap met inspiratie en in dialoog met anderen verder wil ontwikkelen. De reeks ontmoetingen sluit aan bij onze reisprogramma’s in Umbrië, bij onze coaching en trainingen in aandacht en wijsheid en de ontwikkeling van ontmoetingsplaatsen en leiderschap in organisaties. De ontmoetingen staan ook open voor instromers met eenzelfde wens die beschikken over een vergelijkbaar reflectief vermogen.

Begeleiding

Yvonne Nieuwenhuijs is cultuurhistoricus, praktisch filosoof en trainer, opgeleid in de evidence based mindfulness programma’s MBSR Mindfulness Based Stress Reductie en MBCT Mindfulness Based Cognitive Therapy. Zij ondersteunt mensen met diepgang en lichtheid zich bewust te worden wat ze ervaren en verlangen en hoe daar meer naar te leven en werken. Daarbij biedt zij inspiratie en reflectie met bronnen uit wetenschap, wijsheid en de kunsten voor een breder perspectief.

Thema 2025

Ieder jaar kiezen we een andere thema en bijbehorende inspiratiebronnen. Dit jaar is het thema:

Mythes 
Wat we elkaar vertellen en wat we geloven 

Mythologie is een kunstvorm die voorbij het historische wijst op wat tijdloos is in het menselijk bestaan, ons helpt voorbij de chaotische stroom van terloopse gebeurtenissen te komen en een glimp op te vangen van het hart van de werkelijkheid. 
– Karen Armstrong 

Mensen hebben elkaar altijd al mythes verteld. Het zijn tijdloze verhalen die ons leven als mens reflecteren en vormen. Met het vertellen van betekenisvolle verhalen verkennen en delen we onze ervaringen, vragen, angsten en verlangens. Karen Armstrong schrijft: ‘Mythes tonen onze nieuwsgierigheid en onze pogingen om de wereld te begrijpen, ons te verbinden met onze voorvaderen en met elkaar. Ze helpen ons betekenis te ontlenen aan het universum en laten zien wat we geloven. Oorspronkelijk gaat mythologie over menselijke ervaring en onze relatie met het onbekende en goddelijke. Mythes hielpen om je je plaats en richting te vinden in de wereld en te reflecteren op wat je overkwam en hoe je te verhouden tot je omgeving.’  

Betekenisvol, tijdloos en dynamisch  

Het lijkt erop dat we als mensen altijd ideeën hebben gehad die voorbij onze dagelijkse ervaring gingen. We zijn betekeniszoekende wezens. We maken altijd al verhalen die ons leven in een groter verband plaatsen. Daarbij benutten we ook onze verbeelding. We kunnen over iets denken dat niet zichtbaar aanwezig is of zelfs objectief helemaal niet bestaat. Zo ontstaat mythologie, religie en cultuur. Een mythe vertelt een verhaal dat steeds weer gebeurt. Tegelijkertijd zijn mythes dynamisch. Ze passen zich in inhoud en vorm aan zodra ze worden doorverteld, daardoor blijven ze resoneren. Het is een kunstvorm die voorbij het historische wijst op wat tijdloos is en betekenisvol in het menselijk bestaan. Mythologie is geen vroege poging van geschiedschrijving en beweert niet objectief feitelijk te zijn. Ook is het geen inferieure manier van denken, van vóór de tijd van de ratio en wetenschap. Een mythe is doen alsof. Een spel dat ons helpt nieuwe mogelijkheden te zien door de vraag: wat als? En dat is een vraag die vooraf ging aan veel van de belangrijkste ontdekkingen in filosofie, kunst en wetenschap.  

‘Uw oren zitten dicht’, zie ik, ‘en uw hart is gesloten: u wijst beweringen af die mogelijk waar zijn. Maar verdomd, het is niet verstandig om op grond van totaal verkeerde opvattingen bepaalde zaken voor “leugens” te houden die u raar in de oren klinken of er vreemd uitzien of het verstand gewoon te boven gaan. Bij wat nader onderzoek zult u zien dat ze niet alleen duidelijk vast te stellen zijn, maar ook eenvoudig uit te voeren.’
– Apuleius

Wat zijn mythes en waarvoor en hoe werken ze? 

We starten de reeks ontmoetingen met een verhaal over wat mythes zijn, hoe ze zich ontwikkeld hebben, wanneer ze werken en wanneer niet en waarom ze ook in deze tijd nog steeds betekenisvol kunnen zijn. Schrijfster Karen Armstrong neemt ons mee in haar A short history of myth naar de eerste mythes van neanderthalers, jagers en boeren en toont dat verandering, spirituele malaise en de behoefte te duiden wat ons overkomt steeds weer leidt tot nieuwe ontwikkelingen en nieuwe mythes en religie. Tot vanaf het jaar 1500 een voortdurend proces van modernisering in het Westen zoveel verandering bracht dat mythos de Griekse verhalen van dichters als niet waar en nutteloos werden bestempeld. Technologie en wetenschap vertrouwden enkel nog op logos, op waarheidsgetrouwe uiteenzetting of ratio. De aandacht verschoof van betekenis naar waarheid. Materieel heeft ons dat veel gebracht, maar volgens Armstrong hebben we ons spiritueel en intuïtief op het gebied van mythos niet meer ontwikkeld. Sinds een eeuw zijn dichters als Eliot en schrijvers als Joyce en Conrad in dat vacuüm gestapt en brengen ons weer in contact met de mythologische wijsheid uit het verleden. De laatste decennia zien we ook nieuwe verhalen met nieuwe thema’s passend bij de vragen van nu rondom leefbaarheid en duurzaamheid. Wat willen en kunnen we weten? Wat kunnen we doen? Het zoeken naar betekenis blijft. De vragen, de inhoud en vorm van de verhalen veranderen. Een samenhangend groot verhaal lijkt de afgelopen decennia vele kleine verhalen te zijn worden met misschien toch ook weer de behoefte aan een eenduidig groter verhaal. Tegelijk zien we daarnaast een hang naar woordloze stilte en leegte. Waar we overigens paradoxaal genoeg dan ook weer betekenisvolle verhalen bij zoeken. 

De vragen waarmee we de reeks ingaan

De centrale vraag van deze reeks is: Wat vertellen we elkaar, wat geloven we? 
Wat houdt ons bezig aan vragen en thema’s? Wat willen we samen verkennen? Zijn de bestaande mythes nog steeds betekenisvol voor ons? Bieden ze ruimte om onze eigen vragen te verkennen? Vinden we interpretaties die ons nu inspireren in vorm en inhoud? Is er überhaupt nog een samenhangend verhaal dat ons kan verenigen? Of zijn er nieuwe mythes en vele verhalen nodig om betekenis en vertrouwen te vinden? Hebben we al voorbeelden van die nieuwe betekenisvolle verhalen waar we op vertrouwen en bouwen? Waar zoeken en vinden we die? 

Reflecteren op een verhaal

We nemen de proef op de som door iedere bijeenkomst te reflecteren op een mythe of betekenisvol verhaal met behulp van hedendaagse interpretaties uit de filosofie, religie en cultuurwetenschappen. We starten daarbij met verhalen uit de twee grote pijlers die onze verhalende cultuur in Europa hebben gevormd: de klassieke oudheid en het christendom. Daarna gaan we met voortschrijdend inzicht verder met onze verkenning van mythes en betekenisvolle verhalen in allerlei vormen die betekenisvol kunnen zijn voor de vragen die ons nu bezighouden. Hierbij alvast een tipje van de sluier over wat we daarbij tegen kunnen gaan komen…

Griekse mythes en tragedies

De Griekse mythologie is bewaard in talloze verhalen met een rijkdom aan details, kleur en levendigheid en in interpretaties die ons wellicht ook nu weer kunnen inspireren onze eigen vragen te verkennen. We kiezen er één om de vragen en thema’s die ons nu bezighouden te verkennen. We verdiepen ons ook in de bijzondere verhaalvorm van de Griekse tragedies. Die koppelen een tragische situatie aan reflectie hoe je gerechtigheid kunt bereiken. Soms gaan goede mensen ten onder aan wat hun toevallig overkomt, door gebeurtenissen die ze niet in de hand hebben. De tragedies laten ook duidelijk zien dat goede mensen door omstandigheden gedwongen worden keuzes te maken en dingen te doen, die ze in een andere situatie vanuit hun morele opvattingen en verplichtingen afstotelijk zouden vinden. De tragedies die in het theater werden gespeeld, daagden het publiek uit om na te denken over morele dilemma’s en tot zelfonderzoek en verandering te komen. Door een levensechte situatie te schilderen en tijdens het spel dieper op de situatie in te gaan en die van alle kanten te verkennen, lijken ze ook voor ons die rol te kunnen vervullen. Om dat te ervaren lezen we met de eigentijdse interpretatie van filosoof Martha Nussbaum in het achterhoofd de tragedie Antigone om vervolgens een dialoog over een eigen moreel dilemma te voeren. Zo ervaren we zelf hoe de filosofie de rede en dialoog in stelling brengt om minder speelbal van het toeval te zijn.  

Overpeinzingen over het christendom 

Dan groeit de Europese cultuur richting een nieuw groot verhaal. Dat van het christendom. We verkennen het eeuwenlang zo aansprekende verhaal van het christelijk geloof en de crisis en mogelijke betekenis ervan in onze tijd. Volgens theoloog, filosoof en psycholoog Tomás Halik mag je met het mysterie nooit klaar zijn. Anders dan problemen kun je het mysterie niet oplossen. Je dient geduldig op de drempel ervan te staan, erin te vertoeven, het te laten rijpen en daardoor jezelf te laten rijpen. Hij slaat een brug tussen geloof en scepsis en pleit voor geduld met God. Maar heeft het christelijke verhaal nog wel relevantie voor mensen in deze tijd waarin de historische en culturele context ervan verdwenen lijkt? Zo ja, wat vraagt dan om een nieuwe interpretatie? We lezen ontroerende dichtregels van een vertwijfelde moderne gelovige en gaan mee in de  zoektocht van Stefan Paas – hoogleraar aan de VU in Amsterdam en Theologische Universiteit Utrecht – schrijft de crisis van het christendom in het Westen vooral toe aan het verlies van een overtuigend of zelfs maar begrijpelijk verhaal van wat het ons kan brengen. Hij ziet het beproefde recept enkel nog werken in kleine teruggetrokken religieuze gemeenschappen. We verkennen wat ons ervan bezighoudt onder meer met behulp van zijn persoonlijke zoektocht naar een verhaal waar hij zelf mee kan leven. Een zoektocht naar een verhaal dat in staat is om vele kleinere verhalen en praktijken te verenigen van omgang met kwetsbaarheid en ambiguïteit, vergeving en verzoening, liefde en authenticiteit, kritiek op boze machten, zorg voor de schepping, soberheid en mystiek, ontroering en hereniging, zelfonderzoek en zelfverantwoordelijkheid.  

Moderne ontwikkelingen  

De grote verhalen lijken onhoudbaar en sluiten ook veel andere verhalen buiten. De ‘waarheid’ blijkt minder eenzijdig dan het westerse denken deed voorkomen. Wat goed was en is voor de één, berokkent leed voor de ander. In de plaats van het ene grote verhaal, komen er vele verhalen en vele interpretaties van de betekenis ervan. Individuele keuzes en beslissingen lijken onontkoombaar geworden. Schrijver en filosoof Iris Murdoch meent dat kunst ons de weg kan wijzen naar het Goede, in het bijzonder literatuur kan die functie vervullen. Niet door belerende lessen, maar door te laten zien dat andere mensen bestaan, denken en voelen, en dit op een andere manier doen dan wij. Wij mensen zijn complex en uniek. Deze erkenning van de ander noemt Murdoch liefde. En die ligt ten grondslag aan ons vermogen om moreel te handelen. Zo komen we toch weer van vele verzonnen verhalen naar een diepe waarheid over het goede doen en vrede vinden. Geldt dat ook voor de eigentijdse uitdagingen en vragen waar we mee worstelen? Bijvoorbeeld rondom leefbaarheid en duurzaamheid?

Praktische gegevens

Aantal deelnemers

8 tot 12

Locatie Utrecht

Ruimte voor aandacht, Singelsteeg 2, Utrecht. Een sfeervolle stille locatie in Utrecht om de hoek bij het Ledig Erf en de Westerkade, op 5 minuten loopafstand van NS Utrecht Vaartsche Rijn en P Vaartsche Rijn en 15 minuten lopen van Utrecht CS. 

Duur

7 x een maandelijkse bijeenkomst. Met enkele vakantie onderbrekingen per jaar, waaronder de zomermaanden, oktober en januari.

Data en tijden in 2025

Data: donderdagen 13 februari, 13 maart, 17 april (online), dinsdag 13 mei, zondag 31 augustus overdag, donderdagen 13 november en 11 december.

Tijden: 5 x een doordeweekse avond van 18.00 – 21.15 uur, 1 x online van 17.30 – 19.30 uur en 1 zondag eind augustus van 10.00 uur tot 17.00 uur.

Investering

€ 975, excl. btw 21% € 204,75. Voor 7 bijeenkomsten waarvan vijf avonden met een smakelijke gezonde maaltijd, een zondag met een uitgebreide zomerse lunch, en een online bijeenkomst in april. Inclusief cursusmateriaal. Bij latere instroom – in overleg als er plaats is mogelijk – bedraagt de investering een aangepast bedrag.

Meer informatie en aanmelden

Je kunt je aanmelden door het invullen en versturen van het inschrijfformulier in de agenda.

Wil je eerst overleggen of dit iets voor je is? Neem gerust per mail contact op met Yvonne Nieuwenhuijs voor een telefonische afspraak via info@giottocp.com.

13 februari 2025 - 11 december 2025 Inschrijven	Stil worden & dialoog aan tafel Utrecht Astare, Utrecht Deze ontmoetingen nodigen uit tot stil staan en bewust schakelen tussen actie en reflectie. Ten behoeve van meer aandacht en wijsheid in leven en werken.